Byron as Don Juan, de Alenandre Marie Colin, 1831George Steiner dixo unha das cousas máis bonitas que lle lin a ninguén sobre a tradución:
"Bajo Brezhnev -que no era lo peor, era grave pero no era Stalin- había una joven rusa en la universidad, especialista en literatura romántica inglesa. La metieron en un calabozo, sin luz, sin papel ni lápiz, a causa de una delación idiota y completamente falsa, ni hace falta aclararlo. Conocía de memoria el Don Juan de Byron (treinta mil versos, o más). En la oscuridad lo tradujo mentalmente en rimas rusas. Sale de la prisión habiendo perdido la vista, dicta la traducción a una amiga y ésa es ahora la gran traducción rusa de Byron.
Ante ello, me digo varias cosas. En primer lugar, que la mente humana es totalmente indestructible.
En segundo lugar, que la poesía puede salvar al hombre. Hasta en lo imposible.
En tercer lugar, que una traducción, incluso con la imperfección humana, traduce lo que traduce, lo cual es otra manera de decir que hay una relacióin entre lenguaje y realidad.
Y en cuarto lugar, me digo que debemnos ser muy felices."
George Steiner, en diálogo con Antoine Spire: La barbarie de la ignorancia, Taller de Mario Muchnik, Madrid, 2000, páx. 118-119
4 comentários:
vaia historia! case apetece aprender ruso para poder vagar nesta tradución.
quizais sí sexan a imperfección humana e a poesía a materia da traducción ou interpretación, quizais son causa e ferramenta da necesidade de salvar o insalvable (a distancia/a diferenza) e quizais tamén por iso é inesgotabe...
a verdade que é incrible como pensamento, memoria e imaxinación converxen para salvarnos en situacións límite.
Pois si. Aínda que eu teño que recoñecer que non estou tan certo sobre a indestructibilidade da mente humana. Paréceme conmovedora a fe de Steiner na arte, e moitas veces eu tamén penso así, pero... hai que recoñecer que a maldade e a manipulación tampouco teñen límites, habaría exemplos dabondo para poñer. É un pouco perigoso o mito ese da "liberdade interior"; o final de 1984, coa tortura de O´Brien a Winston, fala precisamente de como unha das estratexias do totalitarismo é a destrución das estruturas mentais máis básicas. Remata o libro dun xeito arrepiante:
"Levantou a vista para o rosto enorme. Levara quarenta anos para aprender que espécie de sorriso se ocultava sob o bigode negro. Oh, mal-entendido cruel e desnecessário! Oh, teimoso e voluntário exílio do peito amantíssimo! Duas lágrimas cheirando a gim escorreram de cada lado do nariz. Mas agora estava tudo em paz, tudo ótimo, acabada a luta. Finalmente lograra a vitória sobre si mesmo. Amava o Grande Irmão."
tes razón, pero sabendo isto teremos que tratar de mexernos polo mundo evitando esas "sutís" manipulacións que asexan ao pensamento e a imaxinación convertíndoos en "liberdades interiores" teledirixidas, ainda que evidentemente non sexa doado nin a mente humana indestructible, pero sí ten unha grande capacidade e potencial adaptativo e de renovación, que é onde penso que emerxe a poesía e a arte salvando o insalvable.
persoalmente se non pensara así, tolearía diretamente; que como ben dis é unha das estratexias básicas dos reximes totalitarios, controlalas mentes desde fóra, ou facernos crer que as controlan.
Por suposto, é simplemente sermos conscientes do poder que a arte ten, para ben e para mal. Nietzsche dicía que "temos a arte para non morrer da verdade"; certo é, pero ás veces penso que moitas veces utilizamos a arte para non morrer da arte dos outros... En fin, todo me leva sempre á lideira miña coa arte nazi...
Enviar um comentário