Like a rolling stone

 
 
É certo, sempre houbo moita pedra en Galicia. Fixéronse aquí, e seguirán a facerse, moitas cousas nese material. Sabémolo todos. Era necesario montar unha megaexposición para deixar constancia desta obviedade? Gallaecia Petrea podería ter sido unha boa entrada nun blog, ou un libriño curioso para turistas. Como estrea no Gaiás do Museo de Galicia resulta un proxecto tan excesivo nos seus custos coma exiguo conceptualmente.

Insisto: son cousas –nomeadamente obras de arte- feitas en pedra. E máis nada. Unha chilindrada monumental que lle debemos a todo un exército de seis comisarios e até 76 expertos dirixidos por Miguel Fernández-Cid, non se sabe se o home da ocorrencia ou un mandado do Cluster do Granito. Mellor non sacarlle punta á memorable frase pronunciada por Núñez Feijóo durante a inauguración: “Somos un pobo cunha faciana pétrea”.

Unha mostra sobre os usos da pedra en Galicia a min paréceme tan pertinente coma outra sobre a madeira en Escandinavia, ou sobre o mármore en Roma, ou sobre o petróleo en calquera cidade. Non digo que non teña o seu interese; no colexio todos fixemos murais ben paveros sobre canta materia prima hai na Terra. O asunto é se de veras precisamos...

Podes seguir lendo o artigo en Praza Pública

A terceira póla

O documental sobre o galego de Estremadura, en dúas partes:

'Fronteiras', no II Ciclo de Cine Documental da facultade de Socioloxía d’A Coruña

A programación do II Ciclo de Cine Documental “Unha ollada ao social galego”, organizado pola Facultade de Socioloxía da Universidade d’A Coruña inclúe unha proxección de FRONTEIRAS e un coloquio con Rubén Pardiñas. Será o mércores 4 de maio ás 11:00 horas.

Máis información aquí

Rapa das bestas

Rapa das bestas from Rubén Pardiñas on Vimeo.

Roupas novas e reloxos en hora

Das cousas que máis me rechamaron da entrevista que unha vez lle fixen ao anterior presidente da RAG foi a súa peculiar visión da modernidade. Ao lembrar os seus anos de estudante de Dereito Canónico na capital italiana, advertiume Barreiro Fernández: “Ti imaxina, nos anos 60 Roma era o centro do mundo”. Dixo tal cun convencemento abraiante, e esas verbas súas foron o primeiro que acudiu á miña mente cando a nova Academia presidida por Méndez Ferrín deu a coñecer o poeta que será homenaxeado no vindeiro Día das Letras: Lois Pereiro, o autor de culto. O poeta da contracultura. O underground. O punk. Si, seguimos a falar de Galicia (e do Día das Letras).

Nun país coma o noso, no que a vangarda non acadou até hai ben pouco certo grao de institucionalización, a elección de Pereiro semellaría revolucionaria, se non fose porque en realidade só significa poñer o reloxo en hora. Calquera que non coñeza o poeta monfortino saberá identificalo na imaxe que acompaña a este texto, onde aparece canda outros escritores. O tipo chama bastante a atención, non é? Pero se cando evocamos os anos 80 pensamos axiña en xente disfrazada precisamente como Pereiro, non son os outros revivals que o acompañan (os progres setenteiros, os neo-ruralistas alla Castelao) os que terían que resultar rechamantes, por non dicir anacrónicos? Eu penso que o look e a pose de Pereiro son tan importantes coma a súa poesía. Quen non concorde con isto probablemente tampouco aturará a Warhol (e quen non atura a Warhol non entende case nada da arte contemporánea).

Lois Pereiro, visto por Reimundo Patiño

Darlle un pouco de descanso a Manoel Antonio (que segue a ser, 70 anos despois de morto, o símbolo da nosa vangarda) e incorporar nese exiguo panteón da modernidade galega alguén como Lois Pereiro, era tan necesario como recoñecer a través da figura de Carvalho Calero o labor do reintegracionismo, ou reivindicar coa de Fernández Morales o galego exterior. Era, ademais, moito máis urxente: tal e como está o panorama sociolingüístico patrio, non hai que subestimar o papel que a zamarra de cremalleiras de Pereiro pode xogar na supervivencia da nosa fala entre a mocidade actual, esa futura xeración de vellos que por vez primeira en mil anos non falará galego se algo non muda na imaxe do idioma.


O conservadorismo non podía tardar en reaccionar ao acordo da RAG. Así o constatamos na columna xornalística de Xosé Carlos Caneiro, desde onde apelou, fachendoso, á obxectividade nos xuízos literarios, un deses “valores ecuánimes e incorruptibles” segundo el traizoados coa designación de Pereiro. Dende logo, non é en xente que concibe a arte coma un asunto de demostracións que deberiamos confiar os vieiros da creación estética, agás un deles: o da mera fórmula. Porque hai algo moito peor ca un reloxo que atrasa: o que está parado, por non falar dos que confunden o inmobilismo que afoga o seu pulso coa eternidade.

Publicado n' A Peneira nº 506, xullo de 2010

Diálogo con Alberte Pagán sobre Andy Warhol

por Rubén Pardiñas

Andy Warhol

O cineasta e ensaísta galego Alberte Pagán tivo a amabilidade de contestarme a unhas preguntas sobre o cinema de Andy Warhol, sobre quen escribiu A mirada impasíbel, un libro xa de referencia, se cadra o primeiro ensaio centrado na análise formal das súas películas.

-No teu libro falas máis dos aspectos formais de Warhol que dos conceptuais. Para ti cal das dúas facetas ten máis peso no seu cinema?

Eu son da opinión de que o concepto en si, sen unha realización material, non abonda para a súa consideración como arte. Obviamente o primeiro cinema de Warhol, ao igual que a súa pintura, parte da orixinalidade dun concepto, pero non é até a súa plasmación plástica que o concepto cobra vida e se converte en arte e en beleza. Durante moitos anos a crítica insistiu sobre o aspecto conceptual do seu cinema, e xa van sendo horas de reivindicar a súa beleza plástica.

-Tamén desmontas o mito do Warhol despreocupado polos aspectos técnicos.

A literatura sobre Warhol está inzada de erros, en parte debido ao enfoque conceptual que tomaban os críticos, até o punto de que non consideraban necesario ver as películas en si para poder elaborar unha teoría sobre elas. E certas lendas, como aquela que di que Warhol prendía a cámara e marchaba da rodaxe, resultaban moi útiles para este enfoque conceptual. Pero non hai máis que ver as obras, a súa iluminación, os coidados encadres, para desmontar este mito. O que pasa é que moitos dos aspectos formais que Warhol conservaba, e que nunha película industrial se considerarían erros (a introdución do micro e dos focos no encadre, a non depuración das veladuras do final da bobina...), se interpretan como deixadez estética, cando non eran máis que apostas formais conscientes.

Andy Warhol rodando.

-Relacionado con isto, chegas a establecer unha diferencia importante entre Warhol e Duchamp.

O conceptualismo de Duchamp é, en certa maneira, máis puro. Warhol non deixa de ser un discípulo de Duchamp, pero as diferenzas entre ambos son importantes. A prolixidade creativa de Warhol contraponse á escasa produción artística de Duchamp, por exemplo. A integración no mercado da arte de un e do outro son tamén contrapostas. E mesmo hai diferenzas no xeito de traballar, optando Warhol por un sistema de traballo en cadea e colectivo que borra, de igual xeito, a presenza do “autor”.

-Que a imaxe fale por si mesma, é algo que ti tamén buscas nas túas películas?

Si, por suposto. Se algunha característica común ten o cinema experimental é esa busca da independencia da imaxe con respeto a calquera asomo de narración. A imaxe ten que deixar de ser escrava do relato e ter presenza por si mesma, e un dos múltiples métodos de acadar isto é a utilización da duración como dimensión concreta, o alongamento dos planos. Por medio da duración a imaxe abandona a súa referencialidade para converterse en pura plasticidade, como cando repetimos unha palabra inumerábeis veces: pérdese o significado ao tempo que somos, de repente, conscientes da “forma” da palabra, desa cadea de sons aos que nunca lles prestáramos atención.

Bs. As., Alberte Pagán, 2006 (fragmento)

-Sen embargo as historias non deixan de estar presentes nas túas películas, cousa que acontece tamén con Warhol. Non estamos a falar de cine abstracto.

É moi difícil prescindir da narración. O ser humano ten unha tendencia a narrativizalo todo. Mesmo as catro breves presenzas humanas nunha película altamente abstracta como é Wavelength de Michael Snow, permítennos interpretar a película en chave narrativa. Ten entón sentido loitar contra a narración? Si, desde o momento que toda narración (ou debería dicir toda narración convencional) implica unha simplificación maniquea. A vida non é narración, a vida son unha serie de momentos que logo nós podemos narrativizar mentalmente. Ás veces a narración oculta a vida, non nos deixa vela. Nas películas narrativas de Warhol non hai unha evolución cara a un desenlace. Podemos cambiar a orde das bobinas e a película seguiría a ser a mesma. Nas miñas películas narrativas intento desvelar o mecanismo de construción da narración, ao tempo que inclúo longos planos “baleiros” (é dicir, non narrativos) como contrapunto, para reivindicar a presenza da imaxe como elemento en si, independente, e non como medio para chegar a un fin que sería o relato.

Pó de estrelas, Alberte Pagán, 2007

Wavelenght, Michael Snow, 1967 (fragmento)

-É moi bonita a visión da traxectoria cinematográfica de Warhol como correlato de toda a historia do cinema: dende a cámara fixa e muda ás planificacións máis elaboradas con diálogos.

A ontoxénese reproduce a filoxénese, a nosa evolución como fetos no útero materno reproduce a evolución da raza humana ao longo da historia. A obra de Warhol comezou imitando a fixeza do plano do cinema primitivo para acabar achegándose (perigosamente) ao cinema comercial ao final da súa etapa de cineasta.

-Fálame do diálogo que Warhol establece coa historia da arte, como cando relee en Empire a serie de Monet sobre a catedral de Rouen.

Unha das características da pintura de Warhol é o serialismo, polo que podemos intuir que se sentiu especialmente atraído polos cadros de Monet sobre a catedral de Rouen. A fisicidade que adquiren as imaxes das súas primeiras películas, grazas sobre todo á lonxitude dos planos, pode lembrarnos a pintura de Cézanne, na que o trazo (o significante) destaca sobre o contido (o significado). Pero a absoluta radicalidade da proposta pictórica warholiana fai difícil a busca de antecedentes na historia da arte, a non ser que os busquemos no conceptualismo de Duchamp ou nas atitudes dadaístas.

Catedral de Rouen, Claude Monet, 1892-94


Twelve Jackies, Andy Warhol, 1964

Brillo Box, Andy Warhol, 1964

Empire, Andy Warhol, 1964 (fragmento)

-Un dos problemas con Warhol é que non só o público fala das súas películas interminables sen telas visionado, senón que boa parte da crítica fixo igual, chegando a citar planos que nunca existiron.

Como comentei antes o aspecto conceptual das películas de Warhol préstanse para a elaboración teórica, e a crítica en demasiados casos non sentía a necesidade de ver Empire na súa totalidade para teorizar sobre ela. De aí os abundantes erros que inzan a literatura sobre o cineasta.

-A vida filmada: do soño de Fernand Léger a Big Brother, pasando por Warhol.

Léger soñaba cunha película de 24 horas sobre a vida de calquera parella, e Cesare Zavattini aspiraba a filmar a vida de calquera muller ao longo de dúas horas, minuto a minuto. Aí están as raíces do cinéma verité. Mekas será o único que leve a proposta a cabo no seu Dedicado a Fernand Léger, pero Warhol abriu o camiño coa súa incompleta The Poor Little Rich Girl Saga, que pretendía documentar a vida de Edie Sedgwick ao longo de 24 horas. Os programas “de realidade” como Big Brother popularizaron este enfoque (aínda que desvirtuándoo polo camiño) e demostraron o inestábeis que poden ser as fronteiras entre as propostas máis experimentais e “elitistas” e os programas televisivos máis populares.

The Poor Little Rich Girl Saga, Andy Warhol, 1965 (fragmento)

-Isto faime lembrar un lugar común que eu considero inexacto sobre Warhol: que levou a cultura popular ao ámbito culto. Non consistiu o seu un traballo máis en diluír fronteiras, para unha banda e para outra?

Esa é en certa maneira a estética da arte pop: escoller como motivo artístico os obxectos e a estética, non popular, senón comercial. Cando Warhol pinta as latas de sopa Campbell´s ou os billetes de dólar ou as botellas de Coca-Cola está a facer o mesmo que facían os pintores clásicos cando pintaban un bodegón, unha barra de pan e un vaso de viño. Eu non creo que neste exemplo poidamos falar de levar a cultura popular ao ámbito culto, aínda que si poidamos apreciar un desexo de afastarse de temas (sexan estes mitolóxicos ou monárquicos) que podían resultar alleos ao pobo. É baixar a gran arte do seu pedestal e achegala á vida cotíá. Nese senso si poderíamos falar dunha ruptura das fronteiras. O equivalente poético serían as Follas de herba de Whitman.

-Un aspecto que non é destacado pola crítica como merece, é o uso do audiovisual descargado dos compoñentes temporais, a xeito de instalación, como nos Exploding Plastic Inevitable, algo ao que hoxe estamos afeitos e ninguén fixera antes ca Warhol.

Warhol foi o inventor dos espectáculos multimedia. Os seus Exploding Plastic Inevitable conxugaban música con cine, con danza e con luces estroboscópicas. A utilización das súas películas nestes espectáculos descargaban, como ben dis, o cinema do seu compoñente temporal, e antecede a actual proliferación de instalacións no mundo museístico.

Exploding Plastic Inevitable, Andy Warhol, 1966-67 (fragmento)

-Deixando de lado a parte formal: de que falaba Warhol nas súas películas?

Warhol, segundo o sempre sagaz Mekas, é un humanista. Falaba (ou simplemente amosaba) o ser humano no seu aspecto máis básico: o ser humano comendo, durmindo, cortándose o cabelo, practicando o sexo. Actos humildes que nos axudaron a recoñecérmonos, porque en definitiva o que fixo Warhol foi pór un espello diante nosa. As súas películas axudáronnos a vérmonos tal e como somos. E ao mesmo tempo, e coa mesma humildade, Warhol foi quen de crear un cinema anti-sistema, rompedor de tabús e militantemente anti-censura. Un entrevistador xuntou nunha ocasión a dúas “iconas da liberación gay”, Burroughs e Warhol. Ante a imaxe convencional dun Warhol “apolítico” ou mesmo de dereitas, porque gostaba de alternar coa alta burguesía, temos que reivindicar o papel “liberador” da obra de Warhol, a súa calada e coherente militancia polos direitos individuais.

-E a morte (citada tantas veces coma unha das súas grandes preocupacións)?

Na súa serie de cadros sobre desastres, accidentes de coche, a cadeira eléctrica, ou enfrentamentos raciais é onde podemos apreciar mellor os seus intereses sociais e mesmo políticos. Neles pode aparecer a morte como un feito individual (suicidios, accidentes) ou como resultado da opresión do Estado (a pena de morte, a violencia policial). Eu considero a Warhol un vitalista, e como todo vitalista amosa por momentos certa fascinación pola morte. Unha película súa non estreada chámase Suicide, e nela unha persoa con varios intentos de suicidio ás costas conta as súas experiencias. E mesmo ten declarado que lle gostaría poder ter filmado o suicido dalgún dos seus achegados.

Suicide, Andy Warhol, 1963

-Chega a falarse ás veces da influencia de Warhol en Cassavetes, Hitchcock, Almodóvar, Fassbinder, John Waters… Cal é para ti a verdadeira influencia de Warhol no cinema?

Puido ter influído nestes cineastas que mencionas polo contido abertamente provocador das súas últimas películas, aínda que non a nível formal. Sospeito que eses cineastas estiveron máis influenciados pola obra de Morrissey que, a pesar de que moita xente confunde ambos cineastas, se topa nos antípodas da estética e da mensaxe de Warhol. A radicalidade formal de Warhol e o seu uso da temporalidade abriron o camiño para esa vizosa rama do cinema chamada “estruturalismo”. Hoxe a súa influencia segue a sentirse en gran parte da arte moderna. Poñamos por exemplo a coñecida David, de Sam Taylor-Wood, que é unha imitación (ou homenaxe) de Sleep, ou 24-Hour Psycho, de Douglas Gordon.

24-Hour Psycho, Douglas Gordon, 1993 (fragmento)

-Que significa “vangarda” para ti? Ten sentido este concepto na actualidade?

A vangarda sempre é difícil de definir, porque a súa esencia é romper fronteiras e saltarse normas. Só pode ser definida en negativo, desde o que non é. A arte de hoxe en día fagocitou e asimilou todo tipo de proposta pasada e levouna a novos espazos, do cinema ao museu e do museu á rúa. Non é doado topar novidades na arte contemporánea, e moitas das novidades que nos venden teñen antecedentes no cinema experimental do pasado. Notamos aí, xa que logo, unha falta de cultura audiovisual. Unha vez que tanta vangarda e experimentalismo chega a este punto de comercialismo, un pergúntase até que punto é coherente seguir falando de vangarda. Sinto como se estivésemos á espera dunha verdadeira revolución nas artes que lle dea sentido outra vez ao termo; aínda que eu prefiro o termo experimentalismo ao de vangarda.

-Interésache diferenciar entre modernidade e posmodernidade? Onde situarías a Warhol?

Non me interesa.

-Que responsabilidade tivo Warhol na banalización da arte?

Os únicos que banalizan a arte son os mercaderes de arte. Eu non creo que Warhol banalizase nada. Optar por unha lata de sopa como contido das súas pinturas non significa banalizar a arte, senón humanizala, popularizala. Pintou as sopas porque durante moitos anos foi o que comía, ao tempo que rompía coa dicotomía entre contidos “elevados” e contidos “baixos”.

-Sen embargo é difícil negar que Warhol fixou a imaxe do artista como unha figura esencialmente mediática. Por outra banda, ti mesmo falabas antes de “perigosos” achegamentos ao comercial, algo que non é exclusivo da súa faceta cinematográfica. Non foi el quen institucionalizou o artista-marca?

Si, efectivamente. Esa é a grande ironía de Warhol, que é unha figura moi complexa que non podemos simplificar nunha entrevista como esta: el, que é un dos artífices da “morte do autor” (desde o momento en que non asinaba os seus cadros e mesmo non os pintaba persoalmente, preferindo escoller algunha fotografía preexistente e contratar a alguén para coloreala e serigrafala) acabou sendo el mesmo a obra de arte. O seu nome vendía e tanto servía para un grupo de rock (a Velvet Underground) como para as películas de Morrissey como para unha revista ou para un programa de televisión. En certa maneira toda a súa abundante obra (pintura, literatura, cinema, televisión, fotografía, etc, etc) non é máis que un medio de rexistrar a súa vida e arredores, o colectivo que se xuntou a carón del no seu estudio, a Factory. A Factory é realmente a obra de arte de Warhol, ese particular conxunto de persoas, as súas interrelacións, as súas personalidades, o seu exhibicionismo, o seu misterio e a súa vitalidade. O cinema foi un dos elementos utilizados para rexistrar o seu paso pola vida.

-Que lle recomendarías a alguén que queira achegarse ao cinema de Warhol pero lle tema ao aburrimento do que tanto escoitou falar?

Se ese alguén o que quere é diversión e non aburrirse que vaia a un parque de atraccións... O que non quere dicir que as películas de Warhol sexan aburridas. O aburrimento é un concepto subxectivo; está no público, non na obra. Eu persoalmente desfruto tremendamente vendo as películas de Warhol e abúrrome mortalmente vendo os éxitos de taquilla hollywoodenses cheos de acción. Se a pergunta é, “que película recomendas para achegarse á obra de Warhol?”, a resposta é Blue Movie, a súa derradeira película, porque conxuga a radicalidade formal da súa primeira época co contido “escabroso” da segunda. É tamén a que quizá máis se achegue á estética Big Brother.

Cartaz de Blue Movie, Andy Warhol, 1969

-Fálame un pouco dos teus últimos traballos.

A segunda parte do meu traballo sobre Warhol, A mirada inqueda, xa está entregada a Edicións Positivas. Espero que poida ver a luz antes de que acabe o ano. A miña última película estreada é Tanyaradzwa, unha obra de tres horas a dobre pantalla que ten moito de Warhol.

-En que sentido?

No aspecto formal, no gosto polo retrato fixo ao longo de cinco minutos, que bebe moito dos screen tests. Como Warhol, téñolle aprezo a esa cámara fixa, impersoal, que se coloca entre a xente esperando que a vida aconteza diante dela. E xa teño dúas películas máis rematadas, aínda sen estrear: unha é Asahra hurratun, filmada nos campamentos de refuxiados saharauis de Tinduf, e a outra chámase Puílha 17 janeiro 2010 15:33, que ten 15 minutos de duración e é o retrato dunha casa encantada. Nela intentei capturar o surrealismo que subxace á realidade.

Imaxe de Tanyaradzwa, Alberte Pagán, 2009

55 mentiras sobre a lingua galega

A plataforma a prol da defensa e promoción da lingua galega ProLingua presentará o próximo venres 5 de febreiro a súa primeira publicación titulada 55 mentiras sobre a lingua galega, coordinada polo profesor da Universidade de Vigo Xosé-Henrique Costas.
Esta publicación pretende ser un argumentario sinxelo e clarificador, ao tempo que sólido e rigoroso, que axude a sociedade galega a comprender e superar aquelas valoracións e interpretacións subxectivas, ideoloxizadas desde unha óptica exclusivamente partidista, erróneas ou perversas que perseguen o obxectivo de actuaren de freo ao camiño da necesaria reposición e normalización de usos para a lingua galega no seo da súa sociedade.

A presentación terá lugar simultaneamente en máis de medio cento de localidades espalladas polo noso país –todas as cidades e principais vilas-, polo Estado español –Ponferrada, Madrid, Barcelona, Vitoria/Gasteiz e Trintxerpe- e no estranxeiro – Tübingen, Buenos Aires, Lisboa, Tel Aviv, Nova York, Bethelem, Nablús, París, Saraievo, Londres, Bruxelas e Copenhague.

A presentación en Madrid será o venres 5 de febreiro, ás 20:00h
na Sala de Conferencias do Ateneo de Madrid.

Manifesto en defensa dos dereitos fundamentais en Internet

1.- Os dereitos de autor non poden situarse por encima dos dereitos fundamentais dos cidadáns, como o dereito á privacidade, á seguridade, á presunción de inocencia, á tutela xudicial efectiva e á liberdade de expresión.

2.- A suspensión de dereitos fundamentais é e debe seguir sendo competencia exclusiva do poder xudicial. Nin un peche sen sentenza. Este anteproxecto, en contra do establecido no artigo 20.5 da Constitución, pon en mans dun órgano non xudicial -un organismo dependente do ministerio de Cultura-, a potestade de impedir aos cidadáns españois o acceso a calquera páxina web.

3.- A nova lexislación creará inseguridade xurídica en todo o sector tecnolóxico español, prexudicando un dos poucos campos de desenvolvemento e futuro da nosa economía, entorpecendo a creación de empresas, introducindo trabas á libre competencia e retardando a súa proxección internacional.

4.- A nova lexislación proposta ameaza aos novos creadores e entorpece a creación cultural. Con Internet e os sucesivos avances tecnolóxicos democratizouse extraordinariamente a creación e emisión de contidos de todo tipo, que xa non proveñen prevalentemente das industrias culturais tradicionais, senón de multitude de fontes diferentes.

5.- Os autores, como todos os traballadores, teñen dereito a vivir do seu traballo con novas ideas creativas, modelos de negocio e actividades asociadas ás súas creacións. Intentar soster con cambios lexislativos a unha industria obsoleta que non sabe adaptarse a esta nova contorna non é nin xusto nin realista. Se o seu modelo de negocio se baseaba no control das copias das obras e en Internet non é posible sen vulnerar dereitos fundamentais, deberían buscar outro modelo.

6.- Consideramos que as industrias culturais necesitan para sobrevivir alternativas modernas, eficaces, cribles e alcanzables e que se adecuen aos novos usos sociais, en lugar de limitacións tan desproporcionadas como ineficaces para o fin que din perseguir.

7.- Internet debe funcionar de forma libre e sen interferencias políticas auspiciadas por sectores que pretenden perpetuar obsoletos modelos de negocio e imposibilitar que o saber humano siga sendo libre.

8.- Esiximos que o Goberno garanta por lei a neutralidade da Rede en España, ante calquera presión que poida producirse, como marco para o desenvolvemento dunha economía sostible e realista de face ao futuro.

9.- Propomos unha verdadeira reforma do dereito de propiedade intelectual orientada ao seu fin: devolver á sociedade o coñecemento, promover o dominio público e limitar os abusos das entidades xestoras.

10.- En democracia as leis e as súas modificacións deben aprobarse tras o oportuno debate público e consultando previamente a todas as partes implicadas. Non é de recibo que se realicen cambios lexislativos que afectan a dereitos fundamentais nunha lei non orgánica e que versa sobre outra materia.

Este manifesto, elaborado conxuntamente por varios autores, é de todos e de ninguén. Se queres sumarte a el, difúndeo por Internet.

Escándalo: cartos para un museo de arte

O Pazo de Arias Taboada, ¿futura sede da pinacoteca de Vigo?

Cómpre ler algúns xornais para ter outra visión da realidade, a preferida por máis xente da que imaxinamos. Hoxe, almorzando, vexo este titular en La Razón:

"El Gobierno gasta más de 12 millones para contentar a los nacionalistas"

Xa estamos, penso. A ver de que vai o conto. Nun gráfico titulado "Las partidas más llamativas" figuran, entre outros, investimentos en museos, centros culturais, asociacións para a promoción da música ou instalacións deportivas, repartidos por varios puntos do estado español. Non consigo captar que é o que o ton denunciador do titular avantaba. Sigo a ler:

"Pero también ha utilizado [o goberno de Zapatero] esta negociación [da reforma fiscal] para cuidar eso que se ha dado en llamar la «geometría variable», es decir, para repartir guiños a diestra y siniestra, y nunca mejor dicho, porque los ha dirigido a las minorías de la izquierda, a los nacionalistas y a la derecha de UPN."

Vaia, políticos negociando entre eles. E os galegos?

"Y el BNG tampoco sale mal parado de la negociación con los socialistas, a pesar de que al final no diera su aval a los Presupuestos. El centro de interpretación de la historia medieval recibe un millón de euros; otro millón de euros es para el centro de arte del Concello de Vigo; un millón y medio para la biblioteca del Concello de Carballo; y 4 millones de euros más para la adquisición del pazo de Goians."

Agora comprendo. Un millón de euros para un museo de arte en Vigo! Rechamante dende logo é.

Que será, será...?

Hai uns días a xente de Galicia Bilingüe organizou unhas "Jornadas Bilingües" nas que convidaron a varias persoas para que falasen dos modelos lingüísticos vixentes nos ensinos doutros países. Unha delas, a finlandesa Anna Kaisa Mustaparta, declarou ao Faro de Vigo:

"Pueden impartirse una parte de las materias en una lengua y otra parte en la otra. ¿Por qué no? El gallego y el español tienen una gran proximidad y son intercomprensibles"

Os bilingües, se cadra pensando que eles non convidaran a esta señora para que dixese tales cousas, non reaccionaron moi ben. No seu foro de Internet houbo quen falou claro:

"¿Y para decir lo que he reseñado en rojo vino esta señora a Pontevedra, para proponernos el famoso 50-50 que ya sabemos en qué acaba? Jolines, para decir eso creo que hubiera hecho mejor quedándose en Finlandia."

O ruxe-ruxe debeu de chegarlle á Mustaparta até Finlandia, que mandou unha aclaración ao Faro na que dixo:

"Durante la entrevista no discutimos cuánto o qué asignaturas deberían enseñarse en cada una de las lenguas. Que yo recuerde, la periodista mencionó algo sobre el número de asignaturas en cada idioma, pero yo no hablé sobre ello porque me pareció que debía tener más datos para poder formular una opinión bien fundamentada. Sólo puedo decir que la proximidad de las lenguas puede ser una ventaja y un problema: los estudiantes de lengua materna español probablemente aprendan a comprender y hablar gallego rápidamente, pero si ambas lenguas se utilizan para enseñar asignaturas que conllevan leer y escribir mucho (ciencias, historia, etc.), las reglas gramaticales, ortografía y vocabulario con probabilidad se mezclarán afectando a sus habilidades escritas. Por lo tanto comprendo a aquellos que quieren que se les enseñen matemáticas, ciencias, historia, etc., en español."

A intercomprensibilidade xa non lle parecía tan boa. O que non aclarou é que quixo dicir con outra frase, se cadra porque non precisa -mal que lles pese aos bilingües- aclaración ningunha:

"Creo que la lengua no es el tema, tiene que haber algo más y estoy intentando averiguar qué es."